Arama
Tarihe yön veren medeniyet: Endülüs
Endülüs, ilk İslam fetihlerinin son halkasını oluşturan bir medeniyetti. Müslümanlar, Kuzey Afrika'nın ardından fetih faaliyetlerini İspanya'ya yöneltmiş; Tarık bin Ziyad kumandasındaki ordu ile İspanya'nın büyük çoğunluğu fethedilmişti. Endülüs, o tarihten sonra muhteşem bir medeniyete ev sahipliği yapmış; Müslümanların ve gayrimüslim tebaanın çeşitli sahalardaki faaliyetleriyle yüksek ve parlak bir ilim merkezi haline gelmişti. Avrupa'nın "karanlık çağı" yaşadığı dönemde ilim Endülüs'ten yayılmaya başlamış, Müslüman alimlerin keşifleri pek çok alanda öncü olmuştu.
🔸İbn Rüşd'ün fikirlerini benimsemiş bir diğer Endülüslü filozof olan Yahudi asıllı Mûsâ b. Meymûn hem Yahudi hem de Hristiyan ilâhiyat çevrelerine tesir etti. Yapılan ilmî araştırmalar Albert Magnus, Duns Scotus, Spinoza ve hatta Immanual Kant'ın ondan etkilendiğini gösterir.
🔹Albert Magnus'u etkileyen bir diğer Endülüslü filozof da İbn Bâcce'dir. Kastilya-Léon Kralı X. Alfonso el Sabio, Dante ve Bacon, Müslüman mütefekkirlerin tesiri altında kalan ve bunu itiraf eden Avrupalı düşünürlerden bazılarıdır.
🔸Tıp alanında yapılan tercümeler sayesinde, 12'nci yüzyıla kadar Avrupa'ya hâkim olan hastalıkların insanın içine giren şeytandan kaynaklandığı, bundan kurtulmak için rahibin dua ederek onu kovması gerektiği şeklindeki anlayış yerini modern anlamda tedavi usullerine bıraktı.
🔹Romen rakamlarının yerini alan bugünkü Arap rakamları, hâlâ kullanılan "algebra" (el-cebr), "betelgeuse" (beytü'l-cevze) ve "cenit" (es-semt) gibi terimler, matematik ve astronomi alanındaki İslam tesirleri hakkında fikir verir.
El yazmalarının ışığında Kanuni'nin seferleri
🔸11'inci yüzyılda Tuleytula'da kurulan Zerkâlî'nin rasathanesinin de Avrupa'ya çok tesir ettiği ve astronominin gelişmesine önemli katkılar yaptığı bilinir.
🔹Ortaçağ Avrupası'nda halkın Ortadoğu ve Uzakdoğu hakkındaki coğrafî bilgilerinin kaynağını da uzun süre, Müslüman coğrafyacı ve seyyahların kaleme aldıkları eserlerin Latinceye yapılan tercümeleri teşkil etmiştir.
🔸Edebiyat alanında Avrupa'da fabl türünün ortaya çıkışı, kesinlikle Hint-İran menşeine dayanan İslami eserlerin tesiriyle olmuştur ve meşhur La Fontaine Kelîle ve Dimne'den geniş çapta istifade ettiğini bizzat kendisi söyler.
🔹Binbir Gece Masalları Avrupa'da günümüze kadar gelen geniş bir kabul görmüştür. Dante'nin de Latince tercümeler sayesinde muttali olduğu mi'rac mûcizesinden etkilendiği ve onda yer alan figürleri farklı bir üslûpla İlahi Komedya adlı ünlü felsefî-edebî eserine uyarladığı kabul edilir.
