Arama
Tarihimizin ilk çocuk hastanesi
Hamidiye Etfal Hastanesi, Sultan II. Abdülhamid'in yaptırmış olduğu hayır kurumlarından sadece birisi. Tarihimizin ilk çocuk hastanesi olan Hamidiye Etfal, Abdülhamid tarafından sekiz aylıkken ölen kızı Hatice Sultan adına yaptırılmıştı. Kuşpalazı nedeniyle ölen Hatice Sultan'ın ardından, Abdülhamid derin bir üzüntü yaşamış ve dilinden şu sözler dökülmüştü: "Benim çocuğum kurtulamadı. Kim bilir fakir fukaranın çocukları nasıl bakılıyor? Hiç olmazsa bir hastane yaptıralım da, benim gibi babaların kalbi yanmasın!" Bugünün 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olması vesilesiyle, ecdadın çocuklara verdiği önemin bir tezahürü olan bu hastanenin öyküsünü sizlerle buluşturuyoruz.
16 yaş üstü erişkin hastalar, ancak padişah özel izniyle hastaneye alınırdı. Kadın ve çocuklar, ücretsiz tedavi edilir ve ilaçları hastaneden verilirdi. Tüm masraflar Abdülhamid tarafından karşılanırdı.
Hastane eczanesinde kullanılan tüm ecza kapları, Yıldız Sarayı Bahçesi'ndeki çini fabrikasında özel olarak yaptırılırdı. Hastaneye alınacak mobilya ve tıbbi araç gereçler, Sultan'ın izniyle Almanya ve Fransa'dan getirtilirdi.
Sultan'a hastane faaliyetlerini sunmak için İstatistik Yıllıkları yayımlanırdı. Bir süre sonra, hasta çocuklar için en iyi hastaneyi kurmak tek başına yeterli olmadı. Bu nedenle çocukların bakımı için, Almanya'dan işinin ehli hemşireler getirtildi.
Hamidiye Etfâl Hastanesi muayenehane.
Hastanede görevlendirilen hekimlerin çoğu Almanya, Paris, Viyana'da tıp eğitimi almış veya ihtisas yapmış, birkaçı ise Gülhane'de ihtisas yapmış hekimlerdi.
Tıbbi aletlerdeki gelişmeler yakından takip edilirdi. Teşhis ve tedavi amacıyla ülkedeki ilk röntgen cihazlarından biri de bu hastaneye alınmıştı.
Kızıl ve Kuşpalazı serumlarının keşfedilmesi üzerine Abdülhamid, hastane bakteriyoloğu Süleyman Nuri Bey'i, serumun imal edilmesini öğrenmek ve hastanede imal edilmesini sağlamak amacıyla Avusturya'ya gönderdi. Sultan'ın isteği ile hastanede Kızıl, Kuşpalazı serumlarıyla Çiçek aşısı laboratuvarı kuruldu ve 1900 yılında aşı üretilmeye başlandı.
Hamidiye Etfâl Hastanesi'nde ameliyathane.
Çocukların yemekleri en yetenekli aşçılar tarafından hazırlanır, kullanılan erzakın kalitesi kimyahanede tetkik edilirdi.
Abdülhamid'in isteği üzerine hasta çocukların halis süt içmeleri için hastanenin 50 metre kuzeyinde inek ahırı yapılmıştı. Abdülhamid, hastanenin gelişimini sağlamak ve suyun şifasından yararlanmak düşüncesi ile Karahisar Maden Suyu'nu (Afyon) hastaneye vakfetti.
Hamidiye Etfâl Hastanesi'nde poliklinik.
Padişah'ın özel ilgisi ve başhekim Dr. İbrahim Paşa'nın becerisiyle, kadın hastaların çokluğu sebebiyle, hastaneye açılışından bir yıl sonra bir kadın pavyonu eklendi.
1902 yılında, cerrahi pavyonu hastane yapılarına katıldı. 1903'te fiziko-terapi bölümü hizmete girdi. Türkiye'nin ilk çocuk sanatoryumu 1904'te açıldı. Kadın hastalıkları, bulaşıcı hastalıklar pavyonları ile kimyahane, mescit ve 1907 yılında saat kulesinin eklenmesiyle hastane kompleksi tamamlandı.
Hastanenin içinde yer alan mescit.
Hastane, teşkilat yapısı, modern tıbbi gereçlere sahip olması, hekim kadrosu ve yapılan bilimsel çalışmalarla tıbbın her dalında uzman yetiştirebilecek duruma geldi.
Abdülhamid, 1904 yılında hastanede uzman hekim yetiştirilmesini emretti. Tıbbiye-i Şahane ve Gülhane Seririyat Mektebi ardından Hamidiye Etfal Hastanesi ihtisas veren ilk hastane oldu.
Hamidiye Etfâl Hastanesı hasta koğuşları.