Arama
Türkiye’nin tarihi çarşıları hakkında 15 bilgi
Ülkemizin değerlerinden olan tarihi çarşılarımızın kimi Selçuklu başkentinde ticaretin kalbi olurken kimi de yaklaşık 130 yıllık geçmişiyle türkülerimize misafir edildi. Tarihi çarşılar, yangın gibi çeşitli zorluklardan geçseler de asırlık geçmişlerini, yöresel ürünler veya hediyelik eşyalar ile yaşatmaya devam ediyorlar. Sizler için, 15 maddede tarihi çarşılarımız hakkında bilgiler derledik.
Gaziantep'te geçmişte ticari hayatın merkezi olan Zincirli ve Kemikli bedestenleri, yapılan restorasyonlar sayesinde günümüzde de canlılığını koruyor.
Kim tarafından inşa edildi?
Darendeli Hüseyin Paşa tarafından 1718'de L biçiminde yaptırılan Zincirli Bedesten 68 dükkanla varlığını devam ettirirken, Müftü Hacı Osman Efendi tarafından 1865'de yaptırılan Kemikli Bedesten 48 dükkanın olduğu ince uzun mimarisiyle inşa edildiği zamanı yansıtıyor.
Çarşıda neler bulunuyor?
Osmanlı döneminden günümüze kadar alışveriş merkezi (AVM) gibi hizmet veren bedestenlerde, yöresel ürünlerden tekstile ve hediyelik eşyalara kadar çeşitli ürünlerin satışı yapılıyor.
Özelliği nedir?
Zincirli Bedesten'in içi havara, dışı keymıh taşından yapılmıştır. Aslında Zincirli kayıtlarda geçmez, adı Darendeli Hüseyin Paşa Bedesteni'dir. Halk, akşam kapısını kapatırken büyük zincirler bağlandığı için bu yapıya Zincirli Bedesten denmiştir.
Osmanlı döneminin Edirne'deki en önemli çarşılarından Selimiye Arastası, günümüzde de önemini koruyor.
Kim tarafından inşa edildi?
Mimar Sinan'ın ustalık eseri Selimiye Camisi'nin giderlerinin karşılanması için 3. Murat tarafından 1590 yılında yaptırılan çarşı, dükkan kiralarından elde edilen gelirle 428 yıldır vakfiyesine uygun olarak Selimiye'nin masraflarını karşılamaya devam ediyor.
Cami avlusuna bağlanan kapısının yanı sıra güney, kuzey ve doğu cephesindeki giriş kapısıyla Osmanlı'nın klasik çarşı mimarisini yansıtan arasta, 256 metre uzunluğunda 73 kemerle Mimar Davut Ağa'nın imzasını taşıyor.
Çarşıda neler bulunuyor?
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde çok sayıda ayakkabıcı, yemenici olması dolayısıyla Kavaflar Çarşısı olarak tanımladığı Selimiye Arastası'nda bulunan dükkanlar, günümüzde daha çok şekerlemeci ve hediyelik eşya satan esnafa ev sahipliği yapıyor.
Özelliği nedir?
Tarihi Selimiye Arastası, her sabah esnafın "bereket duası"yla kapılarını açıyor. Selimiye'de sabah namazını kıldıktan sonra çarşıdaki dua kubbesinin altında bir araya gelen esnaf, birbirlerine "hayırlı işler" diledikten sonra asırlık Osmanlı geleneğini dua ederek devam ettiriyor.
Her gün bir esnafın yaptırdığı duaya çarşıdaki vatandaşlar ve yerli turistler de katılıyor.
Anadolu'nun kuzeyinden geçen Asya-Avrupa ana ticaret yolunu Karadeniz'e bağlayan en önemli bağlantılardan biri olan Gerede-Sinop kervan yolu üzerinde bir konaklama noktası olan Safranbolu'da, Osmanlı döneminde demircilik, bakırcılık, semercilik, dikicilik, saraçlık, yemenicilik gibi zanaat kollarında "lonca" düzenine uygun çarşılar kuruldu.
Özelliği nedir?
Köprülü Mehmet Paşa Camisi'ne bitişik şekilde 1661'de kurulan ve Osmanlı döneminde ordunun ayakkabı ihtiyacını karşılayan Yemeniciler Arastası (Arasta Çarşısı), yanaşık nizamda 48 ahşap dükkandan oluşuyor. Esnafın ürettiği kusurlu pabuçların "ibret olsun" diye dama atılmasıyla "pabucu dama atıldı" deyiminin ortaya çıktığı rivayet edilen Yemeniciler Arastası'nda, ahilik geleneği asırlardır yaşatılıyor.
Farklı din, mezhep ve etnik kültürden insanların bir arada asırlardır barış, hoşgörü, kardeşlik ve uyum içerisinde yaşadığı Hatay'ın önemli simgelerinden "Antakya Uzun Çarşı", dar sokakları, birbirinden renkli dükkanları ve neredeyse her gün tanık olunan yoğunluğuyla dikkatleri çekiyor.
Çarşıda neler bulunuyor?
Yapılış tarihi kesin olarak bilinmeyen ve içerisinde han, hamam ve camilerin bulunduğu çarşı, farklı meslekleri içerisinde barındırıyor. Çarşıda bulunan 17. yüzyılda yapıldığı belirtilen Kurşunlu Han, ziyaretçilerin dikkatini çekiyor.
Yüzyıllardır şehirde yaşayanlara hizmet veren çarşıda defne sabunundan nar ekşisine, zeytin yağından meyan kökü şerbetine, künefeden tepsi kebabına kadar yöreye özgü lezzet ve ürünlerini bulabilmek mümkün.
Özelliği nedir?
Yerli ve yabancı turistlerin uğrak yerlerinden tarihi Uzun Çarşı, kent ekonomisinin adeta can damarı durumunda. Yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğundaki çarşıyı her gün binlerce kişi ziyaret ediyor.
Tarihi Uzun Çarşı'yı gezenler, Osmanlı mutfağının en önemli tatlıları arasında yer alan ve Hatay'ın tescillenen künefesinin yapımını yakından izlemenin yanı sıra tadına da bakma fırsatı buluyor. Asırlık çınar ağacının altında bir araya gelen künefeciler, tel kadayıfın arasına koydukları özel tuzsuz peynirle hazırladıkları künefeyi misafirlerine sunuyor.
Türkiye'nin en büyük çarşıları arasında yer alan Kahramanmaraş'taki tarihi Kapalı Çarşı, yaklaşık 500 yıldır canlılığını koruyor.
Kim tarafından inşa edildi?
Kaynaklarda 1500'lü yıllarda Dulkadirli Beyi Alaüddevle tarafından inşa ettirildiği belirtilen Kapalı Çarşı, kentin en eski ticaret alanlarından biri olarak dikkati çekiyor.
Çarşıda neler bulunuyor?
Kentin "eski Maraş" olarak adlandırılan bölgesinde yer alan Kapalı Çarşı, belli bölgelerden yapılan geçişlerle Saraçhane, Bakırcılar, Semerciler, Mazmanlar, Kuyumcular, Kazazlar ve Demirciler Çarşıları ile bütünleşiyor.
Bu çarşıların etrafında toplanmış çok sayıda atölye ve iş yeri, Türkiye'de geleneksel el sanatlarının en yoğun şekilde icra edildiği merkezlerden biri olarak öne çıkıyor.
Günlük ürünler satan tablacılar ve yöresel kıyafetleri ile "Buz gibi mayam" diye seslenen mayamcılar da çarşıyı renklendiriyor.
Özelliği nedir?
Kapalı Çarşı, Saraçhane, Bakırcılar, Semerciler, Mazmanlar, Kazazlar, Kuyumcular ve Demirciler Çarşıları ile bunların etrafında toplanmış atölye ve iş yerleriyle Türkiye'de geleneksel el sanatlarının en yoğun şekilde icra edildiği merkezlerin biri konumundadır.