Arama
Yıldız Albümleri’nden fotoğraflarla Abdülhamid’in hizmetleri
Üç kıtaya hükmeden büyük bir imparatorluğun en zor dönemlerinin mirasını omuzlarına alan bir hükümdardı, Abdülhamid. Devlet-i Aliyye'nin 34'üncü padişahı ve İslâm'ın 113'üncü halifesi olarak, dünyanın en buhranlı döneminde tahta çıkmıştı. Osmanlı Devleti'nin yükselmesi için bilim, teknoloji ve sanayiye daima büyük önem verdi. Özel merakı olan Yıldız Albümleri'nden fotoğraflarla, Sultan Abdülhamid'in bu topraklara yaptığı hizmetleri sizlerle buluşturuyoruz.
Afetlere maruz kalan insanların ayakta kalabilmesi, moralini yüksek tutabilmesinin ilk koşulu, devletinin ona sahip çıktığını hissedebilmesidir.
Osmanlı İmparatorluğu'nun bulunduğu coğrafya, sıklıkla depremlere maruz kalmasıyla bilinir.
Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonunda, Anadolu'nun değişik yerlerinde gerçekleşen depremlerden fotoğraflar bulunur. Bu fotoğraflar, bizzat Abdülhamid tarafından çektirilmişti.
Fotoğraflarda yıkılan binalar, halkın durumu, kurulan çadır ve barakalar ve yardım ekipleri yer alır. Bütün bunlar, Sultan'ın her konu ile yakından ilgilenmesini göstermesi açısından çok değerlidir.
İstanbul tarihi, bir bakışla yangınların da tarihidir. İstanbul tarihinde birçok kez büyük yangınlar sonucunda ağır yıkımlar yaşanmıştı.
Sultan Abdülhamid döneminde de on büyük yangın yaşayan İstanbul'da, binlerce bina yanmıştı. Sigorta şirketlerinin altından kalkamayacağı bir boyuta gelen yangınları önlemek için, Avrupa itfaiye teşkilatları incelenmiş ve en gelişmişi olan Macar modeli benimsenmişti.
Bu model üzerinden, itfaiyeciler eğitilmiş ve İstanbul'un farklı yerlerinde teşkilatlandırılmıştı.
Osmanlı devlet yönetimi, demiryolunun kendileri için ne kadar değerli olduğunun farkındaydı. Özellikle, bu kadar geniş coğrafyada hüküm sürüldüğünde, mutlak olarak coğrafyanın her noktasına olabildiğince kısa bir zaman içinde ulaşmak gerekiyordu.
Osmanlı, kendi topraklarına ulaşamamanın acısını, verimli topraklarını ekonomik bir değere dönüştürememe ve ayrıca çıkan isyanlarda ağır bir şekilde ödemişti.
Özellikle 19'uncu yüzyılın ikinci yarısında "imtiyaz sözleşmeleri" ile birlikte Osmanlı coğrafyası demir ağlarla örülmeye çalışılmıştı.
Demiryolu hamlesinin simgesi ise, Sultan Abdülhamid'in bir rüyası olan "Hicaz Demiryolu'nun, Osmanlı'nın kendi kaynakları ve işgücü ile yapılmış olmasıdır.
Sultan rayların üzerine, "Bu, insanlara hizmetimdir" diye yazmıştı.
Sultan Abdülhamid'in en çok eleştirildiği konulardan biri, "donanmanın Haliç'te çürütüldüğü" üzerinedir. Bu eleştiri, zamanın ruhunu ve Osmanlı'nın durumunu yeteri kadar doğru okuyamamaktır.
Teknolojisi geliştirilememiş bir deniz gücünün yenilgisi, ağır toplumsal travmalara yol açar. Bunun en acı örneği "Navarin Deniz Muharebesi"dir. Bu deneyimler Sultan'a kıyıları koruyacak, esnek bir deniz filosu kurmaya itmişti.
Daha esnek ve manevra kabiliyeti yüksek, küçük savaş gemileri ile güç oluşturma çabası, o günün koşullarında en doğru olan tavırdı.
Sultan'ın "çünkü ülkeler birbiriyle ittifak yapmak istediğinde bir ülkenin kara ve deniz gücünü dikkate alırlardı" cümlesi, konuya nasıl baktığını anlatması bakımından değerlidir.
"Basiret emniyetin babasıdır; evvela basiret sonra da emniyet gereklidir."
Sultan Abdülhamid
Üç kıtaya yayıldığı dönemde, kuşkusuz ki imparatorluğun en güçlü kurumu, ordusuydu. Ancak bunun devam ettirilebilmesi için yeterli "zihinsel dönüşüm"ü gerçekleştirecek kadroların yetişmemiş olması, orduyu zamanın büyük dişlilerinden yapamamıştı; aksine zamanın dışına taşımıştı.
Sultan Abdülhamid, zihinsel dönüşümü sağlayarak güçlenen yabancı orduların seviyesine çıkarabilmek için; ordu kadrolarının eğitimine öncelik vermiş, yabancı uzman subayları bu konuda istihdam etmişti.
Bu sayede son derece başarılı, görevini iyi yapan, vatansever kurmay subayların yetişmesi mümkün olabilmişti.
Fikriyat