Arama
İbnül Baytar'ın sağlıklı yaşam için kullandığı bitkiler
Hastalık, insanın her zaman maruz kaldığı bir durum olduğundan bundan kurtulmak için sürekli tedavi yolları araştırıldı. İslam dininin tebliğinden sonra Peygamber Efendimizin işaret ve teşvikleriyle dini ilimlerin yanında tıp bilimi de gelişti, birçok alim yetişti. Bu alimlerden biri olan İbnü'l-Baytar, günümüzde hala varlığını sürdüren en büyük ilaç kullanım ansiklopedisi olan "Bitkisel İlaç ve Gıdalar Sözlüğü"nü yazdı. Endülüs'te yetişen en büyük botanik bilimci İbn Baytar'ın bu eserinde yer alan, sağlıklı yaşam için kullandığı bitkileri sizler için derledik.
Irmaklar kenarlarında biten bir ottur. Bir karış uzun olan otun yapraklarının tepesi ayrılmış olur. Beş veya altı budaklı olur. Beyaz çiçeği olan bu bitkinin kara yemişleri olur. Yemişinden iki dirhem alınıp dört dirhem bala katarak göze çekseler göz yaşını keser.
Türkçe tavşankulağı denilen bu ot, yerden yukarı elin orta parmak ucundan dirseğe kadar uzunluktadır. Mor çiçeği olan üznü'l-erneb, kettân çiçeğine benzer. Yaprakları sinirli otun yaprağına benzer. Pişirip suyu içilince öksürüğe fayda eder.
Yemişi iğdeye benzer bir büyük ağaç olan azad-ı drahta, Türkçede büyük tespih ağacı derler. Çok budaklı alıç ağacına benzer. Fakat yemişi zararlıdır, yenilmemesi gerekir. Fakat yaprakları ve budakları dövülüp suyu sıkıldıktan sonra bala katılıp içilince öldürücü zehirleri giderir.
İncirdir. Eğer sığır eti çömleğine incir ağacından bir pâre bıraksalar ocakta pişirilip suyu siğillere sürülür. Harareti alır. Boğaza, akciğere, böbreğe, hastalıktan benzi değişene ve mecnunlara fayda eder. Çördük otu ile pişirilip suyu içilirse göğüsteki hırıltıları giderir. Eğer mum ve zeytinler karıştırılırsa soğuktan yarılan yerlere fayda eder. Boy unuyla karıştırıp nıkrislere yakı haline getirilip sürülse fayda sağlar. Eğer gözün katı kapaklarına sürseler yumuşatır.
Farsça adı turunç olan ütrünce Türkçede ağaç kavunu derler. Ekşidir, soğuktur, kurudur. Ahlâtı latîf ider. Ciğerin hararetini alır, mideyi güçlendirir, safradaki bulanıklığı giderir. Ve dahi ıssı mizaçlı kişilerin kalbini ferah eyler, hafakanı giderir. Yılan sokmalarına ve göze fayda sağlar. Ağız kokusunu giderir, ağızda tutsalar ve pişirip suyun içseler kusmayı giderir. Ve kabuğunu sıkıp suyunu içseler engerek yılanının sokmalarına karşı da faydalıdır.