Arama
Modern yaşamın neden olduğu 4 psikolojik bozukluk
Normal seviyede olduğunda insanların başarıya ulaşmasına yardım eden stres, kronik hale geldiğinde hastalıklara neden olabiliyor. Modern yaşamın sonucu olarak ortaya çıkan bu psikolojik rahatsızlıklar, insanların günlük yaşamını etkiliyor ve içinden çıkılması güç durumlara sokabiliyor. Peki, tedavi edilmezse şiddet eğilimlerinin artmasına ve şizofreniye neden olan bu hastalıklar nasıl anlaşılır?
Hastaların ilaç ve bilişsel davranış terapisine cevap vermedikleri şiddetli vakalarda beyin cerrahisi veya beyine bir dizi elektrik şoku verilmesi yöntemi kullanılabilir.
En etkili tedavi yöntemlerinden biri de "Maruz Bırakma Terapisi"dir. Bu terapide hasta, korkulan bir nesneye ya da herhangi bir takıntıya kademeli olarak maruz bırakılarak kaygılarla sağlıklı bir şekilde mücadele etmesini öğrenir. Takıntılarla mücadele etmeyi öğrenmek kişiyi daha iyi bir yaşam kalitesine kavuşturabilir.
Paranoid kişilik bozukluğu nedir?
Paranoya da denilen paranoid kişilik bozukluğu, saçma olmayan bir kurgu ve iyi düzenlenmiş bir düşünme biçimiyle herkesten şüphelenmektir.
Paranoid kişilik bozukluğu temel özelliği başkalarıyla ilgili genellikle bir güvensizlik içinde ve kuşkuculuk içindedirler. Dolayısıyla her tür davranışı gerçekten uzaklaşarak yorumlarlar ve bu da hem iş ilişkilerinde hem sosyal ilişkilerinde bozukluklara yol açar. Paranoid kişilik bozukluğunun görünme sıklığı yüzde 2 civarındadır.
Paranoid kişilik bozukluğu olan paranoyak kimseler diğer ruhsal rahatsızlıklara sahip olan hastalardan biraz daha farklı yaklaşımlar sergiler. Genel olarak bu kişiler, farklı nedenlerle geliştirdikleri şüpheleri dışarıya belli bir mantık örgüsü içerisinde anlatabilme özelliklerine sahiptirler. Örneğin paranoyak birey; kendisinin takip edildiğini ve zarar göreceğine inanır. Çevresindekilere bunu anlatırken de uygun bir mantık çerçevesinde, etrafındakiler inanabileceği nedenler bulur. Örneğin hasta eşinin kendisini aldattığına inanır ve bunu nasıl anladığı sorulduğunda bağlantısız yorumlarla açıklamaya çalışır.
Paranoyak kişiler, kimseye güvenmezler, karşısındaki insanlarla sırlarını paylaşmazlar bu sırların kendilerine karşı kullanılacağına inanırlar. Gittikleri, psikoterapistlerine bile güvenmezler.
Paranoid kişilik bozukluğu olan hastaların en temel özelliklerinden biri de kin tutma özelliğidir. Bu kişiler evrenin merkezi olarak kendilerini gördükleri için yeryüzündeki her olayı kendilerine göre yorumlarlar. Herkesin kendileri hakkında olumsuz şeyler düşündüğünü sanırlar.
Genelde savunmacı kişilikte insanlar oldukları için dışarıdan birinin, bu kişilerinin bir ruhsal rahatsızlığı olduğunun farkına varmaları ancak çok detaylı muayene ile mümkün olur. Paranoid kişilik özellikleri göz önünde alındığında; kendisinde bu özelliklerin olduğunu düşünen bireyler kendilerine paranoya testi uygulayabilirler. Durumu belirleyen bazı testler söz konusudur.
Bu testlerde sorulan sorular şu şekildedir:
Sizinle ilgili şaka yapılmasını kaldırabiliyor musunuz?
Şimdiye dek arkadaşlarınızla çok sık aranız bozuldu mu? Size kötü davrandıklarını düşünüyor musunuz?
Henüz yeni tanıştığınız insanlara güvenme konusunda problem yaşıyor musunuz?
Arkadaşlarınız sizi çok obsesif davranışlar sergilediğiniz, kimseye güvenmediğiniz için eleştirir mi?
İnsanların sürekli sizi kullanmak istediğini düşünür müsünüz?
Tüm bu soruları yanıtlamak sizi rahatsız ediyor mu, geriliyor musunuz?
Tedavi edilebilir bir hastalık olan paranoid kişilik bozukluğunda hastanın iç görüsünü geliştirmek oldukça zordur. İlk olarak kişinin hasta olduğuna inanması ve kabul edebilmesi gerekir. Bunun için biyolojik kanıt çalışmak çok önemlidir. Genellikle bütün kişilik bozukluklarının tedavisinde kullanılan en temel yöntem psikoterapidir. İlaç tedavisinden ikincil olarak faydalanılır. Terapide hastanın güvenlerini sağlamak çok önemlidir.
Tedavinin başarılı olabilmesi için kişinin kökleşmiş davranış şekline, yaklaşımlarına, bakış açılarına, ilişki yapılarına ve kapasitelerine değinilmesi gerekir. Genelde kişilik problemleri psikoterapi ile çözümlenebilmesine rağmen, uzun zaman içinde yerleşmiş olan bu duygu, düşünce ve davranış alışkanlıklarını değiştirmek, yoğun ve sürekli tekrarlanan bir tedavi ve öğrenme süreci gerektirir.