Arama
Rüya nedir? Rüyalar nasıl yorumlanır? Rüyaları kontrol etmek mümkün mü? Neden rüya görürüz?
Ömür dediğimiz bir mısra boyu macera, o mısrayı yazmak için yaşıyoruz bütün bir hayatı. Rüyalar kimi zaman olmazların olduğu, gerçekliğin bir kuş olup uçtuğu, develerin tellal pirelerin berber olduğu masallara dönüştü. Tarih boyunca insanlık rüyalara pek çok anlam yükledi. Peki, neydi tam olarak rüya? Neden rüya görürüz? Rüyaları nasıl yorumlamalıyız? Rüya yorumlamak insanın kaderini değiştirir mi? Rüyaları kontrol etmek mümkün mü? Rüyalarımızı kime anlatmalıyız? Fikriyat'ın kıymetli yazarlarından Prof. Dr. Ekrem Demirli ve Prof. Dr. Sinan Canan rüyaları Düşünce Atlası'na anlattı.
Prof. Dr. Ekrem Demirli: Bu rüya konusuyla daha çok tasavvuf ilgilenir. Bazen de hadis ilmi dolayısıyla kişiler bu konuda birtakım bir şeyler söyler. Ana hatlarıyla tasavvuf daha çok da uygulamalı tasavvuf olan yani bu tarikatlar, pratik tasavvuf filan bu konularla biraz ilgilenir.
Rüyalardaki veri insanla ilgili, sizin bile farkına varmadığınız birtakım şeyler rüyada dile geliyor, ifade ediliyor. Bastıramıyorsunuz, bir şekilde kendini ifade ediyor ve bunu uzmanı olan birisi sizin kestiremeyeceğiniz birtakım neticelerle yorumluyor ve size oradan bir bilgi sunuyor. Burada şunu söylemek lazım; mevzu olan her türlü rüya değil, rüyaların bir kısmı karışık rüyalar. Karışık rüyalar aslında tasavvufun tam bir konusu değil. Yani tasavvuf bunlarla ilgili değildir. Normal şartlarda gördüğümüz rüyaların önemli bir kısmı bunlardır. Yani karışık rüyalar demek, gün içerisinde yaşadığımız sıkıntıların gece hesaplaşması demek. Yani bir bakıma kendi kendimize konuşuyormuşuz gibi. Tasavvufun buraya bakmıyor. Karışık rüyalar olan yani çok yoğun, uzun ve yorucu kâbuslardan vs. tabir beklenemez. Kişi bunu bildiği için, tabir eden kişi birtakım tavsiyelerde bulunabilir ancak.
Prof. Dr. Ekrem Demirli'nin Fikriyat'ta yer alan tüm yazılarına ulaşmak için tıklayın.
Tasavvufun ilgilendiği yer ise daha spesifik ve zaman bakımından biraz daha kısa süreli sembol gibi anlık sıra dışı olan şeylerdir. Bu rüyaların Kur'an'da ve hadislerde bir karşılığı vardır. Bu tabir ilmi denen şey yani rüyayı anlama ile ilgili çaba; sizin Allah'a doğru giden yolculuğunuzda, daha iyi ve dindar bir insan olmanıza katkı sağlayan çabadır. Rüyalar kadar bize katkı verebilecek bir şey, uyanıkken kurduğumuz hayallerdir. Hayaller bizim aslında gözümüz açıkken gördüğümüz rüyalar olarak değerlendirebilirim. Çünkü orada da aslında bir mekanizma boşluğu var; yani rahat kuruyorsunuz, hesap vermiyorsunuz. Bence bu ikisini hayallerimiz ve gördüğümüz bazı rüyaları bir araya getirip bunlardan bir insan kimliği adına doneler çıkabiliriz. Kişi hayallerini yazsın, geri çekilerek baksın. O hayallerde kendisini varlıkta nasıl konumlandırmış? Kimi nasıl sevmiş? Kimi nasıl ödüllendirmiş? Kime nasıl kızmış? Bunlara baktığı zaman aşağı yukarı kendi fotoğrafını çekmiş oluyor.
Prof. Dr. Sinan Canan: Böyle bir teknik, iddia ve çalışma alanı var. Lucid rüya rüya içindeyken rüyada olduğunuzu fark edip rüyanın kurallarını esnetebilme özelliğinden bilinçli olarak faydalanabiliyorsunuz. Bu aydınlık rüyalar ya da Lucid rüyalar dediğimiz araç, kişinin özellikle kendi benliği ve duygusal alt bilincinde çözemediği sorunları çözebilmesi için de kullanabileceği bir yöntem olarak önerilmekte. Yapılabildiği takdirde, insanlar rüyalarında tekrarlayan görüntüler görürler.
Bu tekrarlayan görüntülerde rüyaların insanlara kendi bilinçdışı dünyaları hakkında bir bilgi vermesi gibi bir durum söz konusu. Böyle bir teori var. Bu tip özellikle tekrarlayan ürünler size bir şey söylemek istiyor diyorlar. Eğer siz Lucid rüya deneyimi yaşıyorsanız, o sırada gördüğünüz siyah elbiseli çocuğu gördüğünüzde duruyorsunuz, soruyorsunuz: -'Sen niye benim rüyama girip duruyorsun?' diye. Ve onunla orada yapacağınız konuşma o sembolün sizin bilinç düzeyinize anlayabileceğiniz açıklamaya dönüşmesine yardımcı oluyor. O sırada kendi kendinize hasbihal ediyorsunuz aslında. Bu aydınlık rüya gibi deneyimler, farkındaysanız eğer kendi zihinsel dünyanıza derinleşmeniz için bir araç olarak kullanılabilir. Fakat şöyle bir şeyde algılanıyor; Lucid rüya yapacağım diye gece gündüz talim yapan arkadaşlar görüyorum. İnsanın kendi zihniyle sorumsuzca oynaması da çok akıllıca bir seçenek değil. Çünkü bazı şeylerin bizim ilmimizde ırak tutulmasının bir hikmeti vardır. Mesela ölüm zamanımızı bilsek hiçbirimiz yaşamazdık gibi…
Uykudan önce bir şey öğrendiğinizde ve sonra arkadan uyuduğunuzda öğrenme sırasındaki beyin aktivitesi uyku sırasında tekrar ediyor. Yani beyin o bilginin tekrar bir provasını yapıp elden geçiriyor, duygusal dünyanızdaki donelerle onu bir daha bir daha pekiştiriyor. İstişarede karara varamadıysanız niyetinizi odaklandırıp uyumak, makul. Orada kendi bilincinizin sınırlı etkisinin dışına çıkarak daha şümullü bir karar alıp daha hayırlı olanı görme şansınız var.