Bilindiği gibi hasta olanlar oruç tutamazlar. Hatta bazı hastalıklarda oruç tutmak sağlığa zararlı olabileceğinden caiz olmaz.

Yaşlıca bir hanım hastaya, gittiği doktor, "bu yıl oruç tutmayacaksın" demiş.

Teyze büyük bir yeisle bunu anlatıyor ve "ben tutmazsam ölürüm evlat, 7 yaşından beri oruç tuttum. Şimdi bu yaşta mı, üstelik 5 olmadan iftar olunan şu mevsimde mi orucu yiyeceğim? Mümkün değil bu, herkes oruç tutarken ben bir şey yiyemem." şeklinde doktoruna konuştuğunu söylüyor.

Meslektaşımız teyzenin bu sözleri üzerine onu oruçtan alıkoymanın daha büyük zarara yol açacağını görmüş ve ilaçlarını oruca göre ayarlayarak göndermiş.

Gerçekten bütün hekimlerin dikkat etmesi gereken konu bu: Oruç tutarken kişiyi bundan alıkoymak için dikkatli olunmalıdır.

Birçoğumuz çok mecbur olmadıkça oruç yemeyi istemeyiz. Evet, hastalar ve yaşlılar oruç tutmayabilir. Bazı durumlarda kesin olarak zararlı olabilir.

Ama ciddi bir hastalığı yoksa orucu yasaklayarak kişiyi hastalık psikolojisine sokmak veya bu halet-i ruhiyeyi artırmak doğru değildir.

Bir başka vaka:

Hastamız 70 yaşlarında erkek ve hafif bir felç geçirmiş. Şu an genel durumu iyi. Ailesi hastasın diyerek oruç tutmasına engel olmak istemişler. Ancak hastamız büyük istek ile oruç tutmak arzusunda.

"Herkes oruç tutarken yemek ağırıma gider" diyor ve ekliyor:

"Ben de bütün Müslümanlarla bir ve beraber olmak istiyorum. Sahura kalkayım, herkesle birlikte aç kalayım. Yoksa üzülürüm."

Bu hastamız da elbette orucunu tutmalıydı. Tutmak bir yana aksine tutmazsa daha kötü olabilirdi.

Şeker hastası vakamız:

60 yaşlarında erkek hastamızın şekeri var ve aç kaldığında dayanamadığını ifade ediyor. Emekliymiş ve vaktini okumakla, dostlarıyla hasbihalle geçiriyormuş. "Tutmazsam olur mu?" diye soruyor.

Kendisine muhakkak ki orucun özellikle bu uzun ve sıcak yaz aylarında zor olacağını ancak bunun bir imtihan olduğunu belirttim. Dışarda bulunmasının gerekmediğini, kendisini koruyabileceğini söyledim. Sabırla tutarsa hem morali için, hem de sağlığı ve hatta şekeri için de yarar göreceğini ekledim.

Ramazan sonuna doğru karşılaştığımda, "Her şey iyi gidiyor. Oruç tutmaktan çok mutluyum" dedi.

Kimler oruç tutmamalı?

Hasta, hamile, çocuk emziren veya yaşı küçük olan birinin oruç tutup tutmayacağını değerlendirirken bazı hususlara dikkat çekilir. Bunlar göz önüne alınmadan karar verilmesi doğru olmayacak beş husus şunlardır:

-Kişinin oruç tutmaya istekli olup olmadığı. Bazı kimseler için tutmamak züldür, oruç yedikleri takdirde kendilerini azap içinde hisseder, yıkılırlar. Böyleleri oruç tutmadıkları zaman hastalıkları azalmaz, artar bile…

-Çevresinin desteği önemlidir. Kişinin ailesi, arkadaşları, komşuları hep oruç tutuyorsa yine tutması lehinedir.

-Yine orucun hangi mevsime denk geldiği dikkate alınmalıdır. Sözgelimi günün en kısa ve soğuk zamanına rastlayan orucu tutmak Ağustos ayı orucu ile kıyaslanamaz bile. Ayrıca çalışıp çalışmaması, dışarıda kalmaya mecbur olup olmaması da dikkate alınmalıdır.

-Kişinin hastalığının şiddeti de önemlidir. Meselâ şeker hastası ise insülin kullanmakta mıdır, yoksa yetişkin tip yani sadece diyetle idare edebilecek durumda mıdır? Yoksa şeker hastaları oruç tutamaz diye kestirip atmak doğru değildir.

-Yine kişinin oruç tutup tutmayacağına kendisi de oruç tutan bir hekim karar vermelidir.

Hepinize hayırlı Ramazanlar diliyorum.

Prof. Dr. Sefa Saygılı