Arama
Hakikatlerin eşiğinden kelimeler
"İnsanlığa bir nasihat" olarak kaleme alınan Atabetü'l-Hakayık, Türk - İslam edebiyatının en önemli ikinci eseri kabul edilir. "Gerçeklerin eşiği" anlamına gelen sözlüğün müellifi ise doğuştan âmâ olan Edip Ahmet Yükneki'dir. Dört tane nüshası olan bu yapıt üzerinde birçok çalışma yapılarak günümüze ulaşmasını sağlanmıştır. Sizler için edebiyatımızın mihenk taşı Atabetü'l-Hakayık'ta geçen kelimeleri derledik.
Ubut: Hicâb, âr anlamlarına gelir.
Ubut kitti indep bulunmas yıtı
Alāl yigli ḳanı körünmes bodı
Hicâb gitti, çağırmakla bulunmaz, gâ'ib oldu
Helâl yiyen hani, vücûdu görünmez.
Atabetü'l Hakayık
Ot: Ateş anlamına gelir.
Baḫīl nākes odun tavar pāsbānı
Yıġar yimes içmes tutar berk anı
Bahîl, nâkes, odun bedbaht tavar (mâl) pâsbânıdır
[O] yığar, yemez, içmez, onu (mâlı) pek tutar.
Atabetü'l Hakayık
Öttemek: Öteye gitmek, terakkî etmek
Ata bir ana bir uyalar bu ḫalḳ
Tefāvütleri yoḳ öttise
Ata bir ana bir bu halk müsâvîdir
Öte gittiyse (terakkî ettiyse yine) tefâvütleri yok.
Atabetü'l Hakayık
Ötmek, ötüp: Geçmek, ileri gitmek /tegannî, terennüm, ötmek anlamlarına gelir.
Yarattı Uġanım tünüñ kündüzüñ
Ötüp bir birige yörür öñ sona
Yarattı Ugan'ım (Allah'ım) geceyi, gündüzü
Ön sonu takîb ederek yürür.
Atabetü'l Hakayık
