Arama
Cennet meyveleri mezar taşı motiflerine nasıl yansıdı?
Yüzyıllar öncesinden günümüze gelişerek gelen Türk sanatında bezemelerin, süslemelerin ve onları oluşturan motiflerin ayrı bir ehemmiyeti vardır. Sizler için evrensel bir dile sahip olan, bunun yanında her toplumun kültüründe ayrı bir anlam kazanabilen motiflerin mezar taşlarına nasıl yansıdığını araştırdık.
Topkapı Sarayı Valide Sultan Namaz Odası'nda 1668 tarihli Medine tasvirli çini panoda, Kara Ağalar Koğuşu'ndaki duvar resimlerinde, 17. Yüzyılın sonu ile 18 yüzyıl Kütahya çinilerinin cami ve mescitlerdeki Kabe ve Medine tasvirli panolarında kalem işi sanatı olarak hurma ağacı yer alır.
Kur'an-ı Kerim'de on bir ayette üzüm kelimesi geçmektedir. Yasin suresinde; "Biz orada hurmalıklardan üzüm bağlarından bahçeler yaptık. İçlerinde pınarlardan sular fışkırttık." denmektedir.
Atasözlerimiz içinde sıklıkla kullanılmış olan üzümle ilgili en bilinen atasözü, Üzüm üzüme baka baka kararır." Cümlesidir. Klasik sanatlarımız içinde, çiniden kalem işi sanatımıza, tezhibden minyatüre, ahşaptan taşa geniş bir perspektifte kullanımı vardır.
Üzüm motifi, Topkapı Sarayı III. Murad Yatak Odası'nın yatak tavanında, tuval üzerinde ve meyve kompozisyonları içerisinde, Hünkar Sofası duvarlarında, ahşap üstü kalem işi çalışmalarında, Yemiş Odası'nda, saray ikinci giriş kapısı üzerinde yer alan ahşap oymalarda görülmektedir.
Rüstem Paşa Camii ve Takkeci İbrahim Ağa Camii çini süslemeleri, saray kütüphanesinde yer alan ahşap oymalarda görülmektedir. Rüstem Paşa Camii ve Takkeci İbrahim Ağa Camii çini süslemeleri, saray kütüphanesinde yer alan tezhibli eserler, III. Ahmed Çeşmesi mermer yüzeyleri ve Mozaik Müzesi'nde yer alan M.S. 6. Yüzyıla ait mozaikler, Ayasofya'da yer alan ahşap üzeri örnekler, II. Mahmud Türbesi haziresi, Eyüp Sultan Camii haziresi başta olmak üzere mezar taşları, üzüm motifinin kullanıldığı eserlerden bazılarıdır.