Arama
Akdeniz tipi beslenme hakkında bilinmeyenler
Beslenme kültürü epey zengin olan ülkemizdeki Ege ve Akdeniz kıyılarımız sağlıklı beslenmenin anahtarını bize sunuyor. Zeytinyağı, meyve ve sebzelerin ağırlıkta olduğu Akdeniz tipi beslenme; Alzheimer, kanser, depresyon, kal-damar hastalıkları gibi birçok kötü durumdan da bizi koruyor. 1993 yılında oluşturulan Akdeniz tipi beslenme piramidini ve insanlığa şifalarını sizler için derledik.
Günde 5-8 porsiyon beslenmede sebzenin olduğu kadar meyvenin de yer alması gerek. Ancak Meyvelerin suyu sıkılmamalı. Ölçüsüne bakıldığında bir porsiyon meyve, orta büyüklükte bir meyveye veya bir kâse taneli meyveye denk geliyor. Vitamin ve mineral zenginliği açısından, her mevsimde yeterli mevsim meyvesi tüketmek önemli.
Ancak meyveyi bir bütün olarak değil de suyunu sıkarak tüketmek, gereksiz şeker yükü almaya neden oluyor. Meyve suyu kana hızlı karışıyor, kan şekeri hızla yükselip düşüyor ve gereksiz kalori alımı da vücutta yağ olarak depolanıyor. Bu nedenle hem posa alımını artırmak hem de daha sağlıklı bir seçeneğe dönüştürmek için meyvelerin çok iyi yıkanarak bütün halde tüketilmesi önemli. Meyve suyu da günde bir çay bardağı ile sınırlanmalı.
Dost gıdalar arasında yer alan peynir, iyi bir besin kaynağı. Et grubunun yerine geçebilen bu gıda, kırmızı et, tavuk, balık tüketimi yeterli olmayan kişiler için protein açığının kapatılmasını sağlıyor. Ancak peynir tüketirken de belli kurallar var.
Peynir tüketirken tuz ve yağ içeriğine dikkat etmek, bu gıdanın düşmana dönüşmesini engelliyor. Süt grubuna göre çok daha fazla yağ içeren peynirlerin az yağlı seçeneklerini ve az tuzlu olanlarını tercih etmek gerek. Peynir satın alırken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise, açık satılan peynirlerdeki salmonella ve brusella riski. Peynir seçimi yaparken güvenilen firmalardan alışveriş yapmak, bu riski ortadan kaldırıyor.
Dengeli beslenmeyi sağlayabilmek için günlük enerji ihtiyacının 55-60'ının karbonhidratlardan karşılanması gerekmekte. Karbonhidratlar içinde en önemli kaynaklardan birini ekmek grubu oluşturuyor. Ekmek tamamen kesildiğinde vücut enerji sağlayabilmek için proteini enerjiye çevirir, ancak bu insan sağlığına aykırı bir durum demektir.
Bu nedenle, her öğünde kişinin kilosuna, boyuna bağlı olarak bir miktar ekmek tüketmek lazım. Ekmek seçiminin tam buğday, çavdar ya da kepekli gibi posalı ürünlerden yana yapılması uzmanların önerisi. Daha uzun süre tokluk hissi veren bu ekmekler, bağırsak hareketlerinin de düzenlenmesine yardımcı oluyor. Yeni düzenlemelerle üretimi azalmaya başlayan tuz oranı yüksek beyaz ekmekten ise uzak durmak gerekiyor.
İki porsiyon ve az yağlı süt ürünleri grubuna süt, yoğurt ve ayran girer. Diğer süt ürünlerinden içerik olarak tamamen farklı olması nedeniyle peynir bu gruba dahil edilmez. En iyi kalsiyum kaynağı olan bu grup, özellikle büyüme çağında büyük önem taşımakta
Süt ürünleri grubu ürünlerinden fazla yendiği zaman vücutta depolanır. 25 yaşından itibaren ise kalsiyum vücutta depolanmaz ve günlük kalsiyum ihtiyacının her gün düzenli olarak gıdalardan alınması gerekir. Bu nedenle özellikle gebelerde, emziren annelerde ve menopozdaki kadınlarda bu besin grubunun tüketimini ihmal etmemek önem taşıyor. Kalsiyum alımına engel olacak böbrek hastalığı gibi rahatsızlığı olmayan kişilerin, günde iki porsiyon süt ve süt ürünü tüketmesi uzmanlar tarafından öneriliyor. Porsiyon ölçüsü; bir bardak süt, bir bardak yoğurt ya da bir bardak ayran. Bu gıdaların düşmana dönüşmemesi için az yağlı seçeneklere yönelmek gerek.
Sebze tüketimini artırın. Öğünlere bol yeşillikli salatalar, fırında sebzeler, sebze çorbaları ve sebzeli pizza gibi yemek örnekleri eklenebilir.
Et ile beslenme alışkanlığınızı değiştirin. Kırmızı et tüketimi sınırlandırılmalıdır. Et yemekleri tercih edileceği zaman etin porsiyonu azaltılarak yanında makarna, pilav, haşlama sebze hazırlanabilir.
Süt ürünlerini tüketin. Süt ve süt ürünlerinin yarım yağlı olanları tercih edilmelidir. Özellikle yoğurt ve peynir beslenme planında yer alabilir.